Հղիությունը և քաշը այն բաներն են, ինչի մասին մարդիկ հաճախ են խոսում, չնայած որ քննարկումների մեծ մասը միտված են հղիության ընթացքում ավելորդ քաշի ձեռքբերմանը կամ ճարպակալմանը: Մեկ այլ հարց, որը արժե քննարկել, այն է, թե ինչ է տեղի ունենում կնոջ հետ հղիության ընթացքում, երբ նա սկսում է հղիությունը արդեն իսկ գիրացած կամ ավելորդ քաշով։ Ճշմարտությունը բազմաբնույթ խնդիր է, փորձենք հասկանալ:
Ինչպե՞ս է սահմանվում ճարպակալումը հղիության ընթացքում
Ճարպակալումը դառնում է ավելի ու ավելի ակտուալ խնդիր, քանի որ հետզհետե ավելի մեծ թվով կանայք սկսում են հղիությունը արդեն իսկ ավելորդ քաշով կամ գիրացած: Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) տվյալների համաձայն, կանանց մոտ 40 %-ը տառապում է ավելորդ քաշից, իսկ 15 %-ը համարվում է գեր: Ավել քաշը սահմանվում է, որպես մարմնի զանգվածի ինդեքս (ՄԶԻ), 25-29.5 % դեպքերում, իսկ ճարպակալումը սահմանվում է որպես մարմնի զանգվածի ինդեքս՝ արդեն 30-ից բարձր: Սրանք նույն սահմանումներն են, որոնք օգտագործվում են հղիությունից առաջ: Մարմնի զանգվածի ինդեքսը սովորաբար հաշվարկվում է հղիությունից առաջ, նախնական քաշի հիման վրա, և ոչ թե հղիության ընթացքում քաշի ավելացման հիման վրա:
Խնամքը հղիության ընթացքում և նրանից հետո
Հղիության և քաշի հետ կապված ամենամեծ, բայց հազվադեպ քննարկված հարցերից մեկն այն է, թե ինչպես են վերաբերվում ավել քաշով հղի կանանց հետ: Մենք գիտենք, որ, ընդհանուր առմամբ, գեր կամ ավել քաշ ունեցող հիվանդները կարող են դժգոհություն հայտնել առ այն, որ չեն ստանում համապատասխան խնամք կամ ուշադրություն։ Որպես հղի կին, դուք իրավունք ունեք հարգալից վերաբերմունքի և բուժման, որը հարմար է ձեր հղիության և (կամ) առողջական վիճակի համար: Այն ներառում է ձեր քաշի համար նախատեսված բժշկական գործիքներ տրամադրելը, օրինակ ձեր կառուցվածքին համապատասխան մանժետ՝ արյան ճնշումը չափելու համար, որպեսզի չափվի ճիշտ կերպով։ Լինեն կշեռքներ, որոնք ճշգրիտ կշռում են ձեզ, լինի նաև հարմար կահույք, ներառյալ ծննդյան մահճակալը և զննման սեղանը:
Ինչպե՞ս է ազդում ճարպակալումը հղիության վրա
Առաջին խնդիրը, որով տառապում է մարդը, ով փորձում է հղիանալ, ունենալով ավել քաշ կամ գիրություն,դա բեղմնավորման հետ կապված խնդիրներ են: Կան որոշակի թվով կանայք, ովքեր տառապում են ձվարանների պոլիկիստոզով, որոնք կարող են պատճառ դառնալ մայրանալու խնդիրների առաջացման, ընդհուպ մինչև անպտղություն:
Կան նաև որոշակի թվով կանայք, ովքեր պարզապես տառապում են ցածր պտղաբերության մակարդակով, որը կոչվում է ենթապտղաբերություն: Սա լրացում է պտղաբերության խանգարման պոտենցիալ ռիսկերին, ընդհանուր առմամբ, ճարպակալման բարդությունների պատճառով, ինչպիսիք են արյան բարձր ճնշումը եւ շաքարախտը:
Հղիությունից հետո ավելացած քաշի պատճառով կարող են ծագել այլ բարդություններ, ներառյալ.
- Որոշակի արատների վտանգի մեծացում, ինչպիսիք են նյարդային խողովակի արատը:
- Վիժման վտանգի մեծացում
- Հեստացիոն շրջանում շաքարախտի վտանգի մեծացում
- Քնած ժամանակ Հևոցի վտանգի մեծացում
- Պրե էկլամպսիայի ռիսկի մեծացում
- Ամնիոտիկ հեղուկի ինֆեկցման ռիսկի մեծացում
Այս խնդիրներից յուրաքանչյուրն ունի իր հետ կապված վտանգները: Սա նշանակում է, որ դուք պետք է ավելացնեք ձեր այցելությունների քանակը նախածննդյան բաժին , գուցե ձեզ անհրաժեշտ կլինի դեղորայք կամ լրացուցիչ զննումներ: Սա է պատճառներից մեկը թե ինչու է նախածծնդյան խնամքը այս չափ կարևոր։
Հղիության ընթացքում քաշի ավելացում
Կա մի պարզ բան. Նույնիսկ եթե դուք հղիությունը սկսեք ավելի մեծ քաշով, քան որ կցանկանար Ձեր բժիշկը, այնուամենայնիվ քաշ հավաքելը խրախուսելի է: Այն կանայք ովքեր, որ գեր են կամ ունեն ավել քաշ պետք է շատ քաշ չհավաքեն հղիության հետագա առողջ ընթացքի համար :
Ավել քաշ ունեցող կանանց խորհուրդ է տրվում 6-9 կգ քաշի ավելացում, ընդ որում ՝ առաջին եռամսյակում 1-3 կգ, իսկ երկրորդ և երրորդ եռամսյակների ընթացքում քաշը ավելանում է ամեն շաբաթ մոտ 200 գրամով: Քաշի ավելացումը երկվորյակների հետ ավելանում է `ընդհանուր առմամբ 14-22 կգ : Եթե հղիության սկզբում Ձեզ արդեն անհանգստացնում է ավելորդ քաշը, ապա առաջին եռամսյակի ավարտին խորհուրդ է տրվում ձեռք բերել ոչ ավելի, քան 1,8 կգ, իսկ երկրորդ և երրորդ եռամսյակում `շաբաթական ընդամենը 1 կգ: Նպատակը `ընդհանուր 5-9 կգ քաշ հավաքելն է: Եթե ակընկալում եք երկվորյակներ , ապա այդ թիվը բարձրանում է 11-19 կգ:
Հղիության ընթացքում քաշի կորուստ
Խորհուրդ չի տրվում, որ որևէ մեկը փորձի նիհարել հղիության ընթացքում: Ճիշտ է կարևոր չէ, թե որն է ձեր մեկնարկային քաշը: Հղիության ընթացքում դիետան զրկում է պտղին անհրաժեշտ կալորիաներից: Նաև համարվում է , որ դա կարող է առաջացնել խնդիր կապված, մայրական ճարպի այրման հետ, որի ժամանակ պոտենցիալ կերպով օրգանիզմ են տարածվում տոքսիններ: Բայց սա դեռ չի նշանակում, որ դուք պետք է ուտեք այն ինչ ուզում եք: Դիետան, որը բալանսավորված է ճիշտ և լի սնունդով, շատ ավելի լավ է ձեր երեխայի և հղիության ընթացքի համար, բարձր կալորիականությամբ և ցածր որակի դիետաների փոխարեն:
Ավել քաշով կանանց ծննդաբերություն
Շատ բաներ կան, որոնք ասվել են կամ համոզմունքներ, որոնք բարձրաձայնվել են ավել քաշ կամ գիրություն ունեցող կանանց ծծնդաբերման մասին: Վերջերս կատարված հետազոտությունների մի մեծ ալիք մեզ օգնեց պարզաբանել այդ մտքերը և դրանք դնել ժամանակակից բժշկական համատեքստում:
Դուք կարող եք մեծ վտանգի ենթարկվել ծննդաբերության ընթացքում.՝
- ծծնդաբերման ինդուկցիա պատճառով(for induction of labor)
- կեսարյան հատման
- ծննդաբերության առաջին փուլի երկարաձգման
- արյունահոսության պատճառով
Այս քաշային կարգերում կանայք կարող են ունենալ ծննդաբերման ավելի երկար առաջին փուլ `այն ժամանակահատվածը, որում ընդլայնվում է արգանդի վզիկը: Թերապևտին խորհուրդ է տրվում աշխատանքի այս փուլում լրացուցիչ ժամանակ հատկացնել և չմիջամտել, քանի դեռ մայրը և երեխան չեն գտնվում լավ վիճակում:
Ավելի մեծ քաշային կատեգորիայում գտնվող կանանց համար հնարարավոր է կիրառել էպիդուրալ անզգայացում: Չնայած տեխնիկապես այն կարող է ավելի բարդ լինել անեսթեզիոլոգի համար: Եթե դուք ընդգրկվում եք այս կատեգորիայի մեջ, ապա պետք է հաշվի առնեք ձեր հիվանդանոցի անեսթեզիոլոգիայի բաժանմունքի հետ նախնական խորհրդատվության հնարավորությունը `ձեզ համար հատուկ տեղեկատվություն ստանալու համար: Ծննդաբերությունը- սա այն դեպքը չէ, երբ Դուք կուզենաք անակնկալի գալ: Դեռ որոշ ժամանակ առաջ համարվում էր, որ ծննդաբերության երկրորդ փուլը ավել քաշով կամ գեր կանանց մոտ ավելի երկարատև է: Թերևս վերջին ուսումնասիրությունները դա դեռ չեն կարողացել հաստատել: Սակայն իրականում , ոչ մեծ թվով ուսումնասիրությունների շնորհիվ պարզ է դարձել, որ այս կանայք ունեն նույն որովայնի ճնշումը, ինչ որ նորմալ քաշով կանանց մոտ է: Այնուամենայնիվ, ավելի տարածված էր սինթետիկ օքսիտոցինի աուգմենտացիան։ Հարկ է նշել, որ ՄԶԻ-ի մեզ արժեքները պաշտպանիչ էֆեկտ են ունենում՝ նվազեցնելով պերինատալ շրջանի երրորդ և չորրորդ աստիճանի պատռվածքները:
Բնական ճանապարհով ծննդաբերության և կեսարյան հատման նախնական անեսթեզիա
Կեսարյան հատումը ավելորդ քաշով և ճարպակալած կանանց մոտ, ունի իր մի շարք խնդիրները: Չնայած կարևոր է նշել այն, որ պլանավորված կեսարյան հատումը միայն քաշով չի բարելավում արդյունքը երեխայի կամ մոր համար: Անհրաժեշտությունը՝ կեսարյան հատման ռիսկի գնալը, այնքան էլ պարզ չէ, որքան կարող է թվալ:
Եթե ծննդաբերությունը սկսվում է ինքնաբուխ, ծննդաբերության ժամանակ կեսարյան հատման ցուցանիշները նույնն են բոլոր քաշային կարգերի կանանց համար: Կեսարյան հատման ռիսկը մեծանում է ավելորդ քաշ ունեցող և ճարպակալած մայրերի մոտ, երբ ծննդաբերությունը
զարգանում կամ սկսվում է արհեստականորեն: Թեև ներկա պահին ուսումնասիրություններ են կատարվում որպեսզի՝ պարզեն, թե ինչը կարող է փոխվել, այս աճը վերահսկելու համար, բայց ներկայումս չկան դեռ առաջարկություններ, թե որ տեսակ անեսթեզիաներն կլինեն առավել արդյունավետ:
Այն, ինչ մենք իսկապես գիտենք, այն է, որ ավելորդ քաշով կանանց մոտ բարդությունների ծագման հավանականոթյունը ավելի բարձր է, ինչը կարող է հանգեցնել որոշ անեսթեզիոլոգիական միջամտության:
Հետագայում կարիք կլինի հղիության ընթացքի , կեսարյան հատման և անեսթեզիոլոգիական միջամտության բալանսավորման:
Անեսթեզիոլոգների և վիրաբույժների թիմի տեսակետից, կեսարյան հատումը տեխնիկապես ավելի բարդ է: Սա ևս մեկ դեպք է, երբ համապատասխան չափսի սարքավորումների առկայությունը կարող է շատ օգտակար լինել ինչպես վիրաբույժի, այնպես էլ հիվանդի համար:
Ապագայի նախնական պլանավորում
Հաճախ խորհուրդ է տրվում հղիությունից առաջ անդրադառնալ ճարպակալման և քաշի հետ կապված հարցերին: Այնուամենայնիվ, իրական ուսումնասիրություններ այն մասին, թե ինչն է առավել արդյունավետ , դեռևս չի իրականացվել: Չնայած փորձագետները համաձայն են, որ հնարավորության դեպքում դուք պետք է նիհարեք, նույնիսկ եթե դա լիովին չի լուծում խնդիրը քաշի հետ կապված, այնուամենայնիվ քաշի կորուստը համարվում է օգտակար:Եթե քաշի կորստի հետ կապված դժվարություններ եք ունենում կամ որոշում եք չսպասել, ապա համոզվեք, որ դուք բավարար ջանք եք գործադրում հնարավորինս առողջ մնալու համար: Ավելորդ քաշը կամ գիրությունը կարող է ազդել Ձեր առողջության վրա, սակայն դեռ առանց բարդություններ: Լավ նախնական դիագնոստիկ հետազոտությունները կարող են բացահայտել ցանկացած հավանական խնդիրներ, որոնք արդեն դուք ի զորու կլինեք լուծել մինչ հղիանալը: Սա արդեն բավականաչափ կարող է օգնել Ձեզ, Ձեր ապագա հղիության ընթացքում լինել ավելի առողջ, և խոսափելով այդ ընթացքում հայտնաբերել և բուժել լրացուցիչ խնդիրները։
Առավել արդյունավետ մեթոդներից մեկը դա մինչ հղիությունը ՝ ավել քաշի, արյան բարձր ճնշման կամ հիպերտենզիայի եւ արյան մեջ գլյուկոզայի, խնդիրների հետ կապված հիվանդությունների դեմ պայքարն է, քանի որ հղիության ընթացքում հայտնաբերված բարդություններից շատերը կապված են այդ խնդիրների հետ:
Բարձր վտանգի «պիտակ»
Մեծ քաշ ունեցող կամ գիրացած կանայք ստիպված են լինում դիմել որոշ բժշկական միջամտություւների, որոնք բավականին ռիսկային են, նույնիսկ քրոնիկ հիվանդությունների բացակայության դեպքում և ստիպված են լինում համաձայնվել տվյալ միջամտության կամ փորձարկմանը, որը նրանք կարող են չցանկանալ: Դա տեղի է ունենում այն պատճառով, որ ավելորդ քաշի և ճարպակալման կատեգորիայում գտնվող կանանց մեծ մասը հաճախ համարվում են բարձր ռիսկային հիվանդներ:
Չնայած որ ավել քաշը կամ գիրությունը կարող է հանգեցնել որոշ բարդությունների ավելացման, այնուամենայնիվ կանայք որոնք ունեն ավել քաշ հիմնականում որպես բարդություն առընչվում են քրոնիկ հիվանդություններին, որոնք կարող են կապված լինել կամ չլինել ավելորդ քաշի հետ: Լավ օրինակ կարող է ծառայել արյան ճնշման առկա խնդիրները: Չնայած ճիշտ է նաև այն, որ շատ կանայք չեն հասկանում այն, որ ասելով կամ անվանելով բարձր ռիսկ, դա դեռ չի նշանակում, որ Ձեր հղիության ընթացքում դուք առընչվելու եք այդ բարդություններից բոլորին, պարզապես դա այն է, որ կա մեծ հավանականություն, որ այս ամենը տեղի կունենա: Նույնիսկ բարձր ռիսկի պիտակով, զգալի թվով կանայք պետք է կարողանան միջամտության ցածր մակարդակ ունենալ հղիության և ծննդաբերության ընթացքում: Դա մեծապես կախված է ձեր ընտրած բժիշկ մասնագետից և նրա առաջնորդող փիլիսոփայությունից: Որպես հղի կին, դուք ունեք իրավունքներ և կարող եք դրանք իրագործել, և անհրաժեշտության դեպքում կարող եք փոխել կամ դիմել նոր բժիշկի
Ինչպե՞ս վարվել, երբ ավել քաշի պատճառով արժանանում եք անպարկեշտ վերաբերմունքի
Առաջին հերթին, դուք պետք է խոսեք դրա մասին: Ձեր բժիշկը կամ մանկաբարձը կարող է տեղյակ չլինեն այն մասին, որ դուք լավ չեք: Սա ձեզ հնարավորություն է տալիս պարզաբանել իրավիճակը: Եթե անհարմար եք զգում անել դա առերես, մտածեք ձեր բժշկին նամակ գրելու մասին: Եթե ձեր խնդիրները չեն լուծվում ձեր նախասիրությունների համաձայն, մտածեք, որ դիմեք բժիշկների մեկ այլ խմբի: